Przekonuję Was, że trzeba uważać, wklejając do prezentacji obrazki z Internetu, że zawsze trzeba mieć z tyłu głowy, że właściwie do każdego wytworu plastycznego, słownego czy muzycznego komuś mogą przysługiwać prawa autorskie - o ile będzie twórczy, ale przecież nie zawsze da się to od razu ocenić (a i tak nie można być pewnym, co powiedziałby sąd).
Tymczasem dzisiaj mamy wspaniałe święto naszego kraju i na wielu domach, w wielu oknach zawiśnie polska flaga. Czy jest ona pod ochroną prawa autorskiego?
Wydawałoby się, że nie. Art. 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych mówi, że ochroną prawa autorskiego nie są objęte urzędowe dokumenty, znaki i symbole. Wszystko w porządku, można dowolnie korzystać z flagi? Sprawa nie jest taka prosta.
Dlaczego? Bo przepisów dotyczących flagi trzeba szukać w specjalnej ustawie, której zadaniem jest opisać, jak chronione są nasze symbole narodowe i jak można ich używać. Ustawa z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych stanowi, że orzeł biały, biało-czerwone barwy i “Mazurek Dąbrowskiego” są symbolami Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z przepisami, otaczanie tych symboli - w tym oczywiście polskiej flagi - czcią i szacunkiem jest prawem i obowiązkiem każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej oraz wszystkich organów państwowych, instytucji i organizacji.
A co z używaniem flagi czy szerzej - barw Rzeczypospolitej Polskiej?
Po pierwsze, każdy ma prawo używać naszych barw, między innymi w celu podkreślenia znaczenia uroczystości, świąt lub innych wydarzeń, oczywiście pamiętając o otaczaniu ich czcią i szacunkiem. Godło i barwy należy też umieszczać w sposób zapewniający im należną cześć i szacunek.
Po drugie, symbole Rzeczypospolitej Polskiej nie mogą być umieszczane na przedmiotach przeznaczonych do obrotu handlowego. Ustawa przewiduje jednak pewien wyjątek i mówi, że dozwolone jest umieszczanie na przedmiotach przeznaczonych do obrotu handlowego godła lub barw Rzeczypospolitej Polskiej w formie stylizowanej lub artystycznie przetworzonej.
Jednak nawet stosując wskazany wyjątek zawsze pamiętajcie, że nasze symbole narodowe są chronione również przepisami karnymi, które zabraniają ich znieważania. Trzeba jednak pamiętać, że nie ma przepisów, które mówiłyby, kiedy mamy do czynienia z artystycznym przetworzeniem, a kiedy ze znieważeniem.
Oczywiście przepisy określają też, jakie instytucje i w jaki sposób powinny korzystać z polskiej flagi. Ustawa przypomina między innymi o wywieszeniu flagi na budynku mieszkalnym z okazji świąt państwowych - tak, jak dzisiaj.
Życzę Wam wspaniałego Narodowego Święta Niepodległości!
Flaga: http://www.prezydent.pl/dla-mediow/materialy-do-pobrania/inne/
"Art. 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych mówi, że ochroną prawa autorskiego nie są objęte urzędowe dokumenty, znaki i symbole."
OdpowiedzUsuńCzy herby jednostek terytorialnych (miasta, powiatu, gminy itp) również nie są objęte ochrobą prawa autorskiego?
Powiedzmy, że tworzą aplikację, która wyświetla informacje turystyczne o danym regionie, czy mogę bez żadnych formalności używać herbu powiatu XXX?
Witam serdecznie, dziękuję za komentarz. Herby jednostek samorządu terytorialnego są oczywiście objęte przepisem art. 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i traktujemy je jako urzędowe znaki lub symbole. To oznacza, że nie chroni ich prawo autorskie.
UsuńAle herb gminy czy powiatu może być traktowane jak dobro osobiste tych jednostek i na tej podstawie mogą się one domagać ich ochrony. Sam brak ochrony prawnoautorskiej nie daje jeszcze pełnej swobody w wykorzystaniu takich grafik czy symboli. Wiele jednostek podejmuje uchwały w sprawie używania herbów. Prawnicy nie są jednomyślni, czy do dopuszczalne, niemniej jednak wiele takich uchwał funkcjonuje. W praktyce najbezpieczniej byłoby sprawdzić, czy dana jednostka uchwaliła jakieś zasady i ewentualnie zastosować się do nich - bardzo często urzędy dają zgodę na użycie herbu nieodpłatnie, ale zależy im na kontroli, jak zostaje wykorzystany.
Przyznam szczerze, że nigdy się nad tym nie zastanawiałam, a temat jest bardzo ciekawy :)
OdpowiedzUsuńBardzo się cieszę :) Prawo autorskie prowadzi czasami w meandry nieznane innym dziedzinom :)
Usuń